ΘΕΜΑ Β
Ι. α) Τόσο ο εγκέφαλος όσο και ο νωτιαίος μυελός περιβάλλονται από τρεις προστατευτικές μεμβράνες, τις μήνιγγες. (Σχολικό Βιβλίο, σελ. 150)
β) Ανάμεσα στις δύο εσωτερικές μήνιγγες (υπαραχνοειδής χώρος) κυκλοφορεί το εγκεφαλονωτιαίο υγρό. (Σχολικό Βιβλίο, σελ. 150)
γ) Το εγκεφαλονωτιαίο υγρό κυκλοφορεί, επίσης, στον κεντρικό νευρικό σωλήνα του νωτιαίου μυελού και στις κοιλίες του εγκεφάλου. Αυτές είναι τέσσερις κοιλότητες στο εσωτερικό του εγκεφάλου, στις οποίες παράγεται το εγκεφαλονωτιαίο υγρό, και επικοινωνούν με τον κεντρικό νευρικό σωλήνα του νωτιαίου μυελού. (Σχολικό Βιβλίο, σελ. 150)
δ) Το εγκεφαλονωτιαίο υγρό μειώνει τους κραδασμούς και συμβάλλει στη στήριξη και θρέψη του εγκεφάλου και του νωτιαίου μυελού. (Σχολικό Βιβλίο, σελ. 150)
====
ΙΙ. α) Κατά την εφηβεία (11ο με 13ο έτος της ηλικίας), οι ωοθήκες αρχίζουν να παράγουν οιστρογόνα και προγεστερόνη, ορμόνες οι οποίες παίζουν σημαντικό ρόλο στον εμμηνορρυσιακό κύκλο και προκαλούν την ανάπτυξη του στήθους. (Σχολικό Βιβλίο, σελ. 205)
β) Τα οιστρογόνα, κυρίως, είναι υπεύθυνα για την εμφάνιση των δευτερευόντων φυλετικών χαρακτηριστικών, όπως είναι η αναπτυγμένη λεκάνη και η συσσώρευση υποδόριου λίπους, που δίνει τις χαρακτηριστικές καμπύλες στο γυναικείο σώμα. (Σχολικό Βιβλίο, σελ. 205)
γ) Οι ωοθήκες είναι μεικτοί αδένες. Η εξωκρινής μοίρα τους παράγει τα ωάρια και η ενδοκρινής τις ορμόνες.
Οι ενδοκρινείς αδένες εκκρίνουν τις ορμόνες, οι οποίες εισέρχονται, μέσω των τριχοειδών, στην κυκλοφορία του αίματος που φτάνουν σε όλα τα κύτταρα του οργανισμού και διεγείρουν ορισμένα μόνο από αυτά, τα κύτταρα - στόχους, σε εξειδικευμένες βιοχημικές δραστηριότητες.
Το πλάσμα αποτελείται από νερό, μέσα στο οποίο είναι διαλυμένα ανόργανα άλατα, ορμόνες, πρωτεΐνες, θρεπτικές ουσίες κ.ά. (Σχολικό Βιβλίο, σελ. 58, 191, 205)
δ) Από την εφηβεία και μετά, κάθε 28 περίπου ημέρες ένα ωοθυλάκιο αναπτύσσεται εναλλάξ από κάθε ωοθήκη. Το ωοκύτταρο που περιέχει μπαίνει στο στάδιο της ωρίμανσης, κατά το οποίο υφίσταται την πρώτη μειωτική διαίρεση. Από τη διαίρεση αυτή θα προκύψει ένα μικρό κύτταρο (πολικό σωμάτιο) και ένα μεγάλο, το οποίο θα εξελιχτεί σε ωάριο με 23 χρωμοσώματα.
Τα σπερματοζωάρια από τον κόλπο της γυναίκας, και διά μέσου της μήτρας κατευθύνονται προς τους ωαγωγούς (ή σάλπιγγες). Αν εκεί τύχει να υπάρχει ένα ωάριο, είναι πολύ πιθανό να συμβεί γονιμοποίηση. (Σχολικό Βιβλίο, σελ. 211)
===========
ΘΕΜΑ Δ
Ι. Οι αισθήσεις της όσφρησης και της γεύσης συνδέονται λειτουργικά και μας βοηθούν μαζί με την όραση στην επιλογή της τροφής. Οι υποδοχείς της όσφρησης και της γεύσης είναι χημειοϋποδοχείς, άρα διαγείρονται από χημικές ουσίες, και μάλιστα ειδικά τριχοφόρα κύτταρα στα οποία οι αντίστοιχες χημικές ουσίες διαλύονται στα υγρά που περιβάλλουν τις βλεφαρίδες και έρχονται σε επαφή με αυτές, με αποτέλεσμα τη δημιουργία νευρικής ώσης. Το κέντρο της όσφρησης βρίσκεται στη βάση του κροταφικού λοβού, ενώ το κέντρο της γεύσης στον βρεγματικό λοβό. (Σχολικό Βιβλίο, σελ. 184-186)
ΙΙ.
- Μέσω των αντανακλαστικών ελέγχονται απαντήσεις που πρέπει να εκδηλωθούν με ταχύτητα όπως οι αντιδράσεις σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης και η αυτόματη διατήρηση της ισορροπίας. Το αντανακλαστικό του γόνατου βοηθά στη διατήρηση της όρθιας στάσης.
- Η παρεγκεφαλίδα αποτελεί κέντρο ελέγχου και συντονισμού των κινήσεων των σκελετικών μυών, κέντρο διατήρησης του μυϊκού τόνου και της ισορροπίας του σώματος. Για την πραγματοποίηση των παραπάνω λειτουργιών δέχεται, μέσω της αισθητικής νευρικής οδού, νευρικές ώσεις από τα αισθητήρια της όρασης και της ισορροπίας και από υποδοχείς στους τένοντες.
- Οι υποδοχείς που βρίσκονται στους συνδέσμους και στους τένοντες ανιχνεύουν αλλαγές στην πίεση.
- Το αυτί είναι υπεύθυνο για την αίσθηση της ακοής και την αίσθηση της ισορροπίας. Οι υποδοχείς της ισορροπίας είναι οι ακουστικές ακρολοφίες και οι ακουστικές κηλίδες, οι οποίες βρίσκονται στις βάσεις των ημικύκλιων σωλήνων και στην αίθουσα αντίστοιχα. Οι νευρικές ώσεις από τις ακουστικές ακρολοφίες και τις ακουστικές κηλίδες μεταφέρονται μέσω του αιθουσαίου νεύρου, αρχικά, στον προμήκη και, τελικά, στην παρεγκεφαλίδα, η οποία ρυθμίζει αντανακλαστικά την ισορροπία του σώματος.
- Ο αμφιβληστροειδής χιτώνας του οφθαλμικού βολβού περιέχει τροποποιημένα νευρικά κύτταρα, οι απολήξεις των οποίων ονομάζονται ραβδία και κωνία και περιέχουν φωτοευαίσθητες χρωστικές. Από αυτά ξεκινούν νευρικές ώσεις και με το οπτικό νεύρο καταλήγουν στο πίσω τμήμα του ινιακού λοβού που εντοπίζεται το κέντρο της όρασης. Το είδωλο ενός αντικειμένου σχηματίζεται στον αμφιβληστροειδή ανεστραμμένο, μαθαίνουμε όμως και από τις εμπειρίες να βλέπουμε τα είδωλα ανορθωμένα.
Συμπερασματικά, τα αισθητήρια όργανα της όρασης (μάτια), τα αισθητήρια όργανα της ισορροπίας (αυτιά) και υποδοχείς στους τένοντες συμμετέχουν στην παραγωγή και μεταβίβαση νευρικών ώσεων με το οπτικό και το αιθουσαίο νεύρο αντίστοιχα, οι οποίες καταλήγουν στην παρεγκεφαλίδα για τη ρύθμιση της ισορροπίας του σώματος. (Σχολικό Βιβλίο, σελ. 149, 155, 160, 173, 175, 184)
Σχολιάστε...