ΘΕΜΑ Β
Ι. α) Η καρδιά βρίσκεται ανάμεσα στους δύο πνεύμονες πίσω από το στέρνο και αποτελείται από μυϊκό ιστό, το μυοκάρδιο. Οι μυϊκές ίνες στα τοιχώματα του μυοκαρδίου είναι κυλινδρικές και έχουν γραμμώσεις. (Σχολικό Βιβλίο, σελ. 12, 43)
β) Το κυκλοφορικό σύστημα περιλαμβάνει τρία είδη αγγείων. Τις αρτηρίες (και τα αρτηρίδια), που μεταφέρουν το αίμα από την καρδιά προς την περιφέρεια, τα τριχοειδή, που επιτρέπουν την ανταλλαγή ουσιών με τους ιστούς, και τις φλέβες (και τα φλεβίδια), που επαναφέρουν το αίμα στην καρδιά. Τα τριχοειδή αγγεία παρεμβάλλονται μεταξύ αρτηριών και φλεβών. (Σχολικό Βιβλίο, σελ. 47)
γ) Το αίμα θεωρείται από τους περισσότερους ερευνητές ως ιδιαίτερος τύπος συνδετικού ιστού.
Ανά πάσα στιγμή, περισσότερο από τα 2/3 της συνολικής ποσότητας αίματος βρίσκεται στις φλέβες και στα φλεβίδια. Με τον τρόπο αυτό οι φλέβες λειτουργούν σαν δεξαμενές αίματος. (Σχολικό Βιβλίο, σελ. 11, 48)
====
ΙΙ. α) Η εξωκρινής μοίρα των ωοθηκών παράγει τα ωάρια, που απελευθερώνονται στους ωαγωγούς (σάλπιγγες). (Σχολικό Βιβλίο, σελ. 205-206)
β) Οι στεροειδείς ορμόνες εισέρχονται ελεύθερα μέσα στο κύτταρο, διότι είναι εξαιρετικά μικρά λιποδιαλυτά μόρια. Στο κυτταρόπλασμα προσδένονται σε ειδικούς υποδοχείς και το σύμπλεγμα ορμόνης-υποδοχέα εισέρχεται στον πυρήνα. Εκεί ενεργοποιεί συγκεκριμένα γονίδια και ακολουθεί πρωτεϊνοσύνθεση. (Σχολικό Βιβλίο, σελ. 192)
γ) Οι πεπτιδικές ορμόνες δεν εισέρχονται ποτέ στο κύτταρο, αλλά προσδένονται σε υποδοχείς της κυτταρικής μεμβράνης. Στην συνέχεια, το σύμπλεγμα ορμόνη-υποδοχέας ενεργοποιεί τα ένζυμα του κυττάρου, προκειμένου να διεξαχθούν οι λειτουργίες του.
Συνεπώς οι στεροειδείς ορμόνες δρουν πιο αργά από τις πεπτιδικές, διότι απαιτείται περισσότερος χρόνος για την πρωτεϊνοσύνθεση απ' ό,τι για την ενεργοποίηση ήδη υπαρχόντων ενζύμων στο κύτταρο. (Σχολικό Βιβλίο, σελ. 192)
===========
ΘΕΜΑ Δ
Ι. 1. Το υποδεκτικό όργανο της ακοής είναι το όργανο του Corti, που εντοπίζεται στον κοχλία και αποτελείται κυρίως από ειδικά τριχοφόρα κύτταρα (μηχανοϋποδοχείς). Τα κύτταρα αυτά βρίσκονται κατά μήκος του κάτω τοιχώματος του κοχλιακού πόρου (βασική μεμβράνη). Όταν η ωοειδής θυρίδα τεθεί σε παλμική κίνηση, μεταβιβάζει τις κινήσεις αρχικά στη λέμφο του αιθουσαίου και στη συνέχεια στη λέμφο του τυμπανικού καναλιού. Τελικά, προκαλούνται δονήσεις στη βασική μεμβράνη, εξαιτίας των οποίων διεγείρονται τα ειδικά τριχοφόρα κύτταρα στο όργανο του Corti.
2. Τα ειδικά όργανα της γεύσης είναι οι γευστικοί κάλυκες. Βρίσκονται κυρίως στις αναδιπλώσεις του βλεννογόνου της γλώσσας (γευστικές θηλές) και, σε μικρότερους αριθμούς, στον ουρανίσκο και στο φάρυγγα. Οι γευστικοί κάλυκες αποτελούνται από στηρικτικά και ειδικά υποδεκτικά τριχοφόρα κύτταρα (50-150 ανά κάλυκα). Αυτά δέχονται χημικές ουσίες, που για να ανιχνευτούν, πρέπει να διαλυθούν πρώτα στο σάλιο. (Σχολικό Βιβλίο, σελ. 182, 187)
ΙΙ. 1. Όταν διεγερθούν τα ειδικά τριχοφόρα κύτταρα στο όργανο του Corti, ξεκινούν από αυτά νευρικές ώσεις, οι οποίες φτάνουν μέσω του κοχλιακού νεύρου στο φλοιό του εγκεφάλου (κροταφικός λοβός) και ερμηνεύονται ως ήχος.
2. Η επαφή των διαλυμένων χημικών ενώσεων με τις βλεφαρίδες των υποδεκτικών κυττάρων που βρίσκονται στους γευστικούς κάλυκες, έχει ως αποτέλεσμα τη δημιουργία νευρικής ώσης, η οποία, μέσω της γευστικής οδού, μεταφέρεται αρχικά στο θάλαμο και καταλήγει στο κέντρο της γεύσης (βρεγματικός λοβός). (Σχολικό Βιβλίο, σελ. 182, 186)
Σχολιάστε...