ΘΕΜΑ Β
Ι. α) Το ΑΝΣ χωρίζεται σε δύο κλάδους, στο συμπαθητικό και στο παρασυμπαθητικό. Στην περίπτωση που και οι δύο κλάδοι του ΑΝΣ νευρώνουν το ίδιο όργανο, η δράση τους είναι ανταγωνιστική. (Σχολικό Βιβλίο, σελ. 165)
β) Η δράση του συμπαθητικού έχει ως αποτέλεσμα τη διαστολή της κόρης του οφθαλμού, ενώ η δράση του παρασυμπαθητικού έχει ως αποτέλεσμα τη συστολή της. Η δράση του συμπαθητικού έχει ως αποτέλεσμα την αύξηση του καρδιακού παλμού, ενώ η δράση του παρασυμπαθητικού έχει ως αποτέλεσμα τη μείωσή του. (Σχολικό Βιβλίο, σελ. 165)
γ) Το ΑΝΣ, αν και διατηρεί κάποιο βαθμό ελευθερίας, ελέγχεται από τον εγκέφαλο. Για παράδειγμα:
- Τα κέντρα ελέγχου της καρδιακής και αναπνευστικής λειτουργίας, που βρίσκονται στον προμήκη, δέχονται πληροφορίες από υποδοχείς των σπλάχνων, και, μέσω του ΑΝΣ, δίνουν τις κατάλληλες εντολές στα εκτελεστικά όργανα.
- Ο υποθάλαμος, ελέγχοντας το ΑΝΣ, ρυθμίζει τη θερμοκρασία του σώματος, τα αισθήματα της πείνας και της δίψας, το ισοζύγιο του νερού και των αλάτων. (Σχολικό Βιβλίο, σελ. 166)
====
ΙΙ. α) Οι θρεπτικές ουσίες και το οξυγόνο μεταφέρονται στα κύτταρα των ιστών και η απομάκρυνση από αυτά των αχρήστων γίνεται από το κυκλοφορικό σύστημα. (Σχολικό Βιβλίο, σελ. 13, 43)
β) Το αίμα θεωρείται από τους περισσότερους ερευνητές ως ιδιαίτερος τύπος συνδετικού ιστού, που αποτελείται από τρία είδη κυττάρων: τα ερυθρά αιμοσφαίρια, που μεταφέρουν οξυγόνο, τα λευκά αιμοσφαίρια, που συμβάλλουν στην άμυνα, και τα αιμοπετάλια, που συμμετέχουν στην πήξη του αίματος. (Σχολικό Βιβλίο, σελ. 13)
γ) Ο επιθηλιακός ιστός αποτελείται από κύτταρα στενά συνδεδεμένα μεταξύ τους, για παράδειγμα, αυτά που σχηματίζουν το τοίχωμα των τριχοειδών αγγείων.
Ο λείος μυϊκός ιστός επενδύει τοιχώματα, όπως αυτά των αγγείων. (Σχολικό Βιβλίο, σελ. 9, 12)
δ) Ο λείος μυϊκός ιστός αποτελείται από ατρακτοειδείς μυϊκές ίνες χωρίς γραμμώσεις, ενώ ο επιθηλιακός ιστός από κύτταρα πεπλατυσμένα και στενά συνδεδεμένα μεταξύ τους. (Σχολικό Βιβλίο, σελ. 9, 12)
===========
ΘΕΜΑ Δ
Ι. Οι υποδοχείς του πόνου είναι συνήθως ελεύθερες νευρικές απολήξεις κατανεμημένες στο δέρμα και σε εσωτερικά όργανα (π.χ. στα οστά, στους μυς, στα αγγεία) εκτός από τον εγκέφαλο. Άρα, ο ασθενής δεν αισθανόταν πόνο, όταν ο νευροχειρουργός ακουμπούσε το φλοιό του εγκεφάλου του, αφού υποδοχείς πόνου δεν υπάρχουν στον εγκέφαλο. Οι αισθητικές πληροφορίες μεταφέρονται στην πρόσθια περιοχή του βρεγματικού λοβού (κέντρο σωματικών αισθήσεων), όπου αναλύονται και ερμηνεύονται. (Σχολικό Βιβλίο, σελ. 172-173)
ΙΙ. Επειδή ο τρόπος δημιουργίας και μεταφοράς της νευρικής ώσης είναι ο ίδιος, ανεξάρτητα από το είδος του ερεθίσματος, οι διαφορετικές αισθήσεις είναι αποτέλεσμα διαφορετικού τρόπου ανάλυσης και ερμηνείας αυτών των νευρικών ώσεων που σχετίζεται με την περιοχή του φλοιού όπου καταλήγουν οι νευρικές ώσεις. Για παράδειγμα, οι νευρικές ώσεις που φτάνουν σε μία περιοχή του κροταφικού λοβού (κέντρο ακοής) ερμηνεύονται, ανεξάρτητα από τον τρόπο δημιουργίας τους, ως ήχος, ενώ άλλες, που φτάνουν σε άλλη περιοχή (κέντρο γεύσης), πάντα ως γεύση.
Άρα, αφού η περιοχή Α του φλοιού όταν διαγείρεται δίνει αίσθηση γεύσης, αντιστοιχεί στο κέντρο της γεύσης που βρίσκεται στο βρεγματικό λοβό και η περιοχή Β όταν διαγείρεται δίνει αίσθηση ήχου, αντιστοιχεί στο κέντρο ακοής που βρίσκεται στον κροταφικό λοβό.
Οι υποδοχείς της όσφρησης και της γεύσης είναι χημειοϋποδοχείς και διεγείρονται από χημικές ουσίες. Οι μηχανοϋποδοχείς ανιχνεύουν αλλαγές στην πίεση, στην κίνηση ή στην τάση και παίζουν ρόλο στη δημιουργία της αίσθησης της ακοής, της αφής και πίεσης και της ισορροπίας. Άρα, στην περιοχή Α υπάρχουν χημειοϋποδοχείς, ενώ στην περιοχή Β υπάρχουν μηχανοϋποδοχείς.
Για την αίσθηση της γεύσης, οι νευρικές ώσεις μέσω της γευστικής οδού, μεταφέρονται αρχικά στο θάλαμο και καταλήγουν στο κέντρο της γεύσης στην περιοχή Α (βρεγματικός λοβός). Για την αίσθηση της ακοής, ειδικά τριχοφόρα κύτταρα στο όργανο του Corti παράγουν νευρικές ώσεις, οι οποίες φτάνουν μέσω του κοχλιακού νεύρου στο φλοιό του εγκεφάλου στην περιοχή Β (κροταφικός λοβός) και ερμηνεύονται ως ήχος. (Σχολικό Βιβλίο, σελ. 171, 182, 186)
Σχολιάστε...