ΘΕΜΑ Β
Ι. α) Η καρδιά στην πραγματικότητα είναι μία μυώδης αντλία, η οποία αποτελείται από ένα χαρακτηριστικό είδος μυός, τον καρδιακό
μυ. Οι μυϊκές ίνες του μυοκαρδίου συνδέονται μεταξύ τους κατάλληλα, επιτρέποντας τη σύγχρονη σύσπασή τους. (Σχολικό Βιβλίο, σελ. 44)
Οι μυϊκές ίνες του είναι κυλινδρικές, έχουν γραμμώσεις, αλλά δεν υπακούουν στη θέλησή μας. (Σχολικό Βιβλίο, σελ. 12)
β) Η καρδιά του ανθρώπου είναι τετράχωρη και αποτελείται από δύο κόλπους με λεπτά τοιχώματα, που βρίσκονται στο ανώτερο τμήμα της, και από δύο κοιλίες με παχύτερα τοιχώματα, που βρίσκονται στο κατώτερο τμήμα της.
Οι δύο κοιλίες χωρίζονται μεταξύ τους με το μεσοκοιλιακό διάφραγμα και οι κόλποι με το μεσοκολπικό διάφραγμα. Δεν υπάρχει, επομένως, επικοινωνία ανάμεσα στους δύο κόλπους ή στις δύο κοιλίες. (Σχολικό Βιβλίο, σελ. 44)
γ) Στο δεξιό κόλπο φτάνει το αίμα από την περιφέρεια του σώματος. Στον αριστερό κόλπο φτάνει το αίμα, που έχει ήδη περάσει από τους
πνεύμονες. (Σχολικό Βιβλίο, σελ. 44)
Στη συνέχεια, με τη συστολή των κοιλιών, και ενώ οι βαλβίδες κλείνουν εμποδίζοντας την παλινδρόμηση του αίματος προς τους κόλπους, το αίμα διοχετεύεται στις αρτηρίες. Από την αριστερή κοιλία εισέρχεται στην αορτή και κινείται προς την περιφέρεια του σώματος, ενώ από τη δεξιά κοιλία εισέρχεται στην πνευμονική αρτηρία και κινείται προς τους πνεύμονες. (Σχολικό Βιβλίο, σελ. 45)
δ) Η αριστερή κοιλία έχει παχύτερα τοιχώματα από τη δεξιά, διότι στέλνει το αίμα σε μεγαλύτερη απόσταση (σε όλο το σώμα). (Σχολικό Βιβλίο, σελ. 44)
====
ΙΙ. α) Νευρική οδός είναι η διαδρομή που ακολουθούν οι νευρικές ώσεις μέσα στο νευρικό σύστημα.
Οι οδοί που μεταφέρουν νευρικές ώσεις από το ΚΝΣ στα εκτελεστικά όργανα ονομάζονται κινητικές ή φυγόκεντρες, ενώ αυτές που μεταφέρουν νευρικές ώσεις από την περιφέρεια στο ΚΝΣ ονομάζονται αισθητικές ή κεντρομόλοι. (Σχολικό Βιβλίο, σελ. 148)
β) Αν μια οδός μεταβιβάζει ένα μήνυμα προς έναν μυ (εκτελεστικό όργανο) ονομάζεται κινητική ή φυγόκεντρος, ενώ αυτή που μεταβιβάζει ένα μήνυμα που προέρχεται από ένα αισθητήριο όργανο (από την περιφέρεια προς το ΚΝΣ) ονομάζεται αισθητική ή κεντρομόλος. (Σχολικό Βιβλίο, σελ. 148)
γ) Η απλούστερη νευρική οδός είναι το αντανακλαστικό τόξο, το οποίο συνήθως αποτελείται από τον αισθητικό νευρώνα, τους ενδιάμεσους νευρώνες και τους κινητικούς νευρώνες. (Σχολικό Βιβλίο, σελ. 148)
===========
ΘΕΜΑ Δ
Ι. Το σύστημα των ενδοκρινών αδένων, μαζί με το νευρικό σύστημα, ρυθμίζει και συντονίζει όλες τις λειτουργίες του σώματος. (Σχολικό Βιβλίο, σελ. 13 & 139)
Οι ενδοκρινείς αδένες εκκρίνουν τις ορμόνες, οι οποίες εισέρχονται, μέσω των τριχοειδών, στην κυκλοφορία του αίματος. Οι ορμόνες είναι χημικές ουσίες-μηνύματα, που αν και φτάνουν σε όλα τα κύτταρα του οργανισμού, διεγείρουν ορισμένα μόνο από αυτά, τα κύτταρα-στόχους, σε εξειδικευμένες βιοχημικές δραστηριότητες. (Σχολικό Βιβλίο, σελ. 191)
ΙΙ. Οι ορμόνες, ανάλογα με τον τρόπο δράσης τους, διακρίνονται σε δύο κατηγορίες: τις πεπτιδικές και τις στεροειδείς.
Οι πεπτιδικές ορμόνες δεν εισέρχονται ποτέ στο κύτταρο, αλλά προσδένονται σε υποδοχείς της κυτταρικής μεμβράνης. Στην συνέχεια, το σύμπλεγμα ορμόνη-υποδοχέας ενεργοποιεί τα ένζυμα του κυττάρου, προκειμένου να διεξαχθούν οι λειτουργίες του.
Οι στεροειδείς ορμόνες εισέρχονται ελεύθερα μέσα στο κύτταρο, διότι είναι εξαιρετικά μικρά λιποδιαλυτά μόρια. Στο κυτταρόπλασμα προσδένονται σε ειδικούς υποδοχείς και το σύμπλεγμα ορμόνης-υποδοχέα εισέρχεται στον πυρήνα. Εκεί ενεργοποιεί συγκεκριμένα γονίδια και ακολουθεί πρωτεϊνοσύνθεση. Οι ορμόνες αυτές δρουν πιο αργά από τις προηγούμενες, διότι απαιτείται περισσότερος χρόνος για την πρωτεϊνοσύνθεση απ' ό,τι για την ενεργοποίηση υπαρχόντων ενζύμων στο κύτταρο. (Σχολικό Βιβλίο, σελ. 192)
Έχοντας και τις δύο κατηγορίες ορμονών, ο οργανισμός μπορεί να ρυθμίζει άλλες λειτουργίες του πιό αργά και άλλες πιό γρήγορα, εξοικονομώντας αντίστοιχα ενέργεια ή χρόνο, ανάλογα με τις ανάγκες του.
RSS feed
Σχολιάστε...