ΘΕΜΑ Β
Ι. α) Οι υποδοχείς του πόνου είναι συνήθως ελεύθερες νευρικές απολήξεις κατανεμημένες
- στο δέρμα και
- σε εσωτερικά όργανα (π.χ. στα οστά, στους μυς, στα αγγεία) εκτός από τον εγκέφαλο. (Σχολικό Βιβλίο, σελ. 172)
β) Διεγείρονται
- από την καταστροφή των ιστών
- από μηχανικά ή
- άλλα αίτια (θερμότητα, χημικές ενώσεις). (Σχολικό Βιβλίο, σελ. 172)
γ) Συνήθως, γίνεται διάκριση ανάμεσα στον οξύ πόνο (πόνος μεγάλης έντασης και μικρής διάρκειας), που προέρχεται από την επιφάνεια και μπορεί να προσδιοριστεί τοπικά, και στο χρόνιο πόνο (πόνος με μικρότερη ένταση και μεγάλη διάρκεια), που είναι εσωτερικός και διάχυτος. (Σχολικό Βιβλίο, σελ. 172)
====
ΙΙ. α) Οι αδένες που εκκρίνουν τις τρεις ορμόνες είναι : οιστρογόνα στις γυναίκες από τις ωοθήκες, τεστοστερόνη στους άντρες από τους όρχεις και ινσουλίνη από την ενδοκρινή μοίρα του παγκρέατος. (Σχολικό Βιβλίο, σελ. 10, 204-205)
β) Οι όρχεις είναι μεικτοί αδένες. Η εξωκρινής μοίρα τους παράγει τα σπερματοζωάρια, και η ενδοκρινής τις αντρικές ορμόνες, σημαντικότερη από τις οποίες είναι η τεστοστερόνη.
Οι ωοθήκες (όπως και οι όρχεις) είναι μεικτοί αδένες. Η εξωκρινής μοίρα τους παράγει τα ωάρια και η ενδοκρινής (κατά την εφηβεία-11ο με 13ο έτος της ηλικίας) τις ορμόνες οιστρογόνα και προγεστερόνη. (Σχολικό Βιβλίο, σελ. 204-205)
γ) Οι πεπτιδικές ορμόνες (όπως η ινσουλίνη) δεν εισέρχονται ποτέ στο κύτταρο, αλλά προσδένονται σε υποδοχείς της κυτταρικής μεμβράνης. Στην συνέχεια, το σύμπλεγμα ορμόνη-υποδοχέας ενεργοποιεί τα ένζυμα του κυττάρου, προκειμένου να διεξαχθούν οι λειτουργίες του. (Σχολικό Βιβλίο, σελ. 192)
===========
ΘΕΜΑ Δ
Ι. Το οξυγόνο μεταφέρεται μέχρι τα τριχοειδή, όπου αποδεσμεύεται από την αιμοσφαιρίνη και διαχέεται προς τα κύτταρα. Αφού απελευθερωθεί το οξυγόνο, δεσμεύεται από την αιμοσφαιρίνη ένα μέρος από το διοξείδιο του άνθρακα που έχει παραχθεί με το μεταβολισμό των κυττάρων. Επομένως, το μόριο διοξειδίου του άνθρακα «μεταπήδησε» από τον ιστό σε κάποιο τριχοειδές αγγείο.
Τα τριχοειδή παρεμβάλλονται μεταξύ αρτηριών και φλεβών, έχουν δε έναν πολύ σημαντικό ρόλο στη λειτουργία του κυκλοφορικού συστήματος και του οργανισμού γενικότερα, αφού μέσω των τοιχωμάτων τους, τα οποία συνίστανται από ένα μονόστιβο στρώμα επιθηλιακών κυττάρων, το ενδοθήλιο, γίνεται η ανταλλαγή των ουσιών ανάμεσα στο αίμα και στους ιστούς, καθώς και η ανταλλαγή, με παθητική διάχυση, του οξυγόνου και του διοξειδίου του άνθρακα. Συνεπώς το χαρακτηριστικό που διευκόλυνε την εισαγωγή του μορίου στην κυκλοφορία του αίματος είναι τα πολύ λεπτά τοιχώματα του τριχοειδούς αγγείου.
Η ταχύτητα του αίματος ελαχιστοποιείται στην περιοχή των τριχοειδών, και διευκολύνεται έτσι η ανταλλαγή ουσιών μεταξύ τριχοειδών και των κυττάρων των ιστών. (Σχολικό Βιβλίο, σελ. 48, 50, 60)
ΙΙ. Η αιμοσφαιρίνη είναι μία εξειδικευμένη πρωτεΐνη, υπεύθυνη για τη μεταφορά του οξυγόνου. Αφού απελευθερωθεί το οξυγόνο, δεσμεύεται από την αιμοσφαιρίνη ένα μέρος από το διοξείδιο του άνθρακα που έχει παραχθεί με το μεταβολισμό των κυττάρων. Επομένως, το μόριο του διοξειδίου του άνθρακα μπαίνοντας στην κυκλοφορία του αίματος προσλήφθηκε από ένα ερυθρό αιμοσφαίριο, αφού στο κυτταρόπλασμα του υπάρχει η πρωτεΐνη αιμοσφαιρίνη.
Το αγγείο που μετέφερε το ερυθρό αιμοσφαίριο στην καρδιά ανήκει στις φλέβες, ενώ το αγγείο που θα το μεταφέρει από την καρδιά στους πνεύμονες ανήκει στις αρτηρίες. (Σχολικό Βιβλίο, σελ. 47, 59)
Σχολιάστε...