ΘΕΜΑ Β
Ι. α) Το κύτταρα εμφανίζουν σημαντική ποικιλομορφία, που αφορά το μέγεθος, το σχήμα το χρώμα κ.ά. Παρ' όλο που προέρχονται από ένα αρχικό κύτταρο, το ζυγωτό, με αλλεπάλληλες μιτωτικές διαιρέσεις, αποκτούν τελικά διαφορετικά μορφολογικά και λειτουργικά χαρακτηριστικά με τη διαδικασία της διαφοροποίησης. (Σχολικό Βιβλίο, σελ. 9)
β) Ο ρόλος των ερυθρών αιμοσφαιρίων είναι η μεταφορά οξυγόνου στους ιστούς και η απομάκρυνση από αυτούς του διοξειδίου του άνθρακα. (Σχολικό Βιβλίο, σελ. 59)
γ) Ο λιπώδης ιστός είναι ένας ειδικός τύπος χαλαρού συνδετικού ιστού, του οποίου τα κύτταρα (λιποκύτταρα) αποθηκεύουν λίπος. (Σχολικό Βιβλίο, σελ. 10)
δ) Το ωάριο περιέχει τη λέκιθο, που είναι απαραίτητη για την ανάπτυξη του ζυγωτού κατά τις πρώτες μέρες μετά τη γονιμοποίηση.
Κατά τη γονιμοποίηση, η κεφαλή ενός μόνο σπερματοζωαρίου με τη βοήθεια ειδικών ενζύμων εισέρχεται στο ωάριο. Αμέσως μετά δημιουργούνται αλλαγές στο ωάριο που εμποδίζουν την είσοδο άλλων σπερματοζωαρίων. Παράλληλα, αυξάνεται απότομα ο ρυθμός της κυτταρικής αναπνοής. Οι πυρήνες των δύο απλοειδών γαμετικών κυττάρων συντήκονται και προκύπτει ένα διπλοειδές κύτταρο, το ζυγωτό, με 46 χρωμοσώματα. Το ζυγωτό είναι το πρώτο κύτταρο του νέου οργανισμού. (Σχολικό Βιβλίο, σελ. 213)
====
ΙΙ. α) Οι ιοί μπορούν να διαπεράσουν τον πλακούντα και να προσβάλουν το έμβρυο. Αν, για παράδειγμα, η έγκυος προσβληθεί από τον ιό της ερυθράς, ιδιαίτερα κατά τους πρώτους μήνες της κύησης, προκαλούνται σοβαρές βλάβες στα σχηματιζόμενα όργανα του εμβρύου. Έτσι, μπορεί το βρέφος όταν γεννηθεί, να έχει κώφωση, καταρράκτη κ.ά. (Σχολικό Βιβλίο, σελ. 220)
β) Πρέπει ακόμη να αποφεύγονται κατά την εγκυμοσύνη οι ακτινογραφίες, διότι οι ακτίνες-Χ μπορούν να προκαλέσουν μεταλλάξεις. (Σχολικό Βιβλίο, σελ. 221)
γ) Χαρακτηριστικό είναι το παράδειγμα της θαλιδομίδης, ενός ήπιου ηρεμιστικού. Παιδιά που γεννήθηκαν από μητέρες οι οποίες έπαιρναν αυτό το φάρμακο γεννήθηκαν με σοβαρές παραμορφώσεις των άκρων. (Σχολικό Βιβλίο, σελ. 220)
===========
ΘΕΜΑ Δ
Ι. Οι αισθήσεις της όσφρησης και της γεύσης συνδέονται λειτουργικά και μας βοηθούν μαζί με την όραση στην επιλογή της τροφής. Οι υποδοχείς της όσφρησης και της γεύσης είναι χημειοϋποδοχείς, άρα διαγείρονται από χημικές ουσίες, και μάλιστα ειδικά τριχοφόρα κύτταρα στα οποία οι αντίστοιχες χημικές ουσίες διαλύονται στα υγρά που περιβάλλουν τις βλεφαρίδες και έρχονται σε επαφή με αυτές, με αποτέλεσμα τη δημιουργία νευρικής ώσης. Το κέντρο της όσφρησης βρίσκεται στη βάση του κροταφικού λοβού, ενώ το κέντρο της γεύσης στον βρεγματικό λοβό. (Σχολικό Βιβλίο, σελ. 184-186)
ΙΙ.
- Μέσω των αντανακλαστικών ελέγχονται απαντήσεις που πρέπει να εκδηλωθούν με ταχύτητα όπως οι αντιδράσεις σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης και η αυτόματη διατήρηση της ισορροπίας. Το αντανακλαστικό του γόνατου βοηθά στη διατήρηση της όρθιας στάσης.
- Η παρεγκεφαλίδα αποτελεί κέντρο ελέγχου και συντονισμού των κινήσεων των σκελετικών μυών, κέντρο διατήρησης του μυϊκού τόνου και της ισορροπίας του σώματος. Για την πραγματοποίηση των παραπάνω λειτουργιών δέχεται, μέσω της αισθητικής νευρικής οδού, νευρικές ώσεις από τα αισθητήρια της όρασης και της ισορροπίας και από υποδοχείς στους τένοντες.
- Οι υποδοχείς που βρίσκονται στους συνδέσμους και στους τένοντες ανιχνεύουν αλλαγές στην πίεση.
- Το αυτί είναι υπεύθυνο για την αίσθηση της ακοής και την αίσθηση της ισορροπίας. Οι υποδοχείς της ισορροπίας είναι οι ακουστικές ακρολοφίες και οι ακουστικές κηλίδες, οι οποίες βρίσκονται στις βάσεις των ημικύκλιων σωλήνων και στην αίθουσα αντίστοιχα. Οι νευρικές ώσεις από τις ακουστικές ακρολοφίες και τις ακουστικές κηλίδες μεταφέρονται μέσω του αιθουσαίου νεύρου, αρχικά, στον προμήκη και, τελικά, στην παρεγκεφαλίδα, η οποία ρυθμίζει αντανακλαστικά την ισορροπία του σώματος.
- Ο αμφιβληστροειδής χιτώνας του οφθαλμικού βολβού περιέχει τροποποιημένα νευρικά κύτταρα, οι απολήξεις των οποίων ονομάζονται ραβδία και κωνία και περιέχουν φωτοευαίσθητες χρωστικές. Από αυτά ξεκινούν νευρικές ώσεις και με το οπτικό νεύρο καταλήγουν στο πίσω τμήμα του ινιακού λοβού που εντοπίζεται το κέντρο της όρασης. Το είδωλο ενός αντικειμένου σχηματίζεται στον αμφιβληστροειδή ανεστραμμένο, μαθαίνουμε όμως και από τις εμπειρίες να βλέπουμε τα είδωλα ανορθωμένα.
Συμπερασματικά, τα αισθητήρια όργανα της όρασης (μάτια), τα αισθητήρια όργανα της ισορροπίας (αυτιά) και υποδοχείς στους τένοντες συμμετέχουν στην παραγωγή και μεταβίβαση νευρικών ώσεων με το οπτικό και το αιθουσαίο νεύρο αντίστοιχα, οι οποίες καταλήγουν στην παρεγκεφαλίδα για τη ρύθμιση της ισορροπίας του σώματος. (Σχολικό Βιβλίο, σελ. 149, 155, 160, 173, 175, 184)
RSS feed
Σχολιάστε...