ΘΕΜΑ Β
Ι. α) Αν η έγκυος προσβληθεί από τον ιό της ερυθράς, ιδιαίτερα κατά τους πρώτους μήνες της κύησης, προκαλούνται σοβαρές βλάβες στα σχηματιζόμενα όργανα του εμβρύου. Έτσι, μπορεί το βρέφος όταν γεννηθεί, να έχει κώφωση, καταρράκτη κ.ά. (Σχολικό Βιβλίο, σελ. 220)
β) Σε ό,τι αφορά τους κληρονομικούς παράγοντες, για να μειώνονται οι πιθανότητες γέννησης ενός παιδιού με κληρονομική ασθένεια, οι μελλοντικοί γονείς πρέπει να ελέγχονται για να διαπιστώσουν αν είναι φορείς κάποιας κληρονομικής ανωμαλίας, όπως είναι η μεσογειακή, η δρεπανοκυτταρική αναιμία κ.ά.
Μπορούν ακόμα οι μελλοντικοί γονείς να ζητήσουν γενετική συμβουλή, ειδικά αν η μητέρα είναι σε σχετικά μεγάλη ηλικία. Σ' αυτή την περίπτωση οι πιθανότητες να γεννηθεί παιδί με σύνδρομο Down είναι αυξημένες. (Σχολικό Βιβλίο, σελ. 221)
γ) Η έγκυος πρέπει να αποφεύγει το κάπνισμα, γιατί ο καπνός που εισπνέει περιέχει CO και άλλες ουσίες επιβλαβείς για το έμβρυο. Νεογνά που γεννιούνται από γονείς καπνιστές έχουν συνήθως μειωμένο βάρος και συχνά παρουσιάζουν σπασμούς. (Σχολικό Βιβλίο, σελ. 220)
δ) Η ισορροπημένη διατροφή είναι πολύ σημαντική για την έγκυο και το έμβρυο. Οι θρεπτικές ουσίες της τροφής συμβάλλουν αφενός στην ανάπτυξη του εμβρύου και αφετέρου βοηθούν τη μητέρα να παραμείνει υγιής. (Σχολικό Βιβλίο, σελ. 221)
====
ΙΙ. α) Οι σημαντικότερες λειτουργικές περιοχές του στελέχους είναι ο θάλαμος, ο υποθάλαμος και ο προμήκης. Από το θάλαμο οι νευρικές ώσεις που προέρχονται από τους αισθητικούς υποδοχείς της περιφέρειας διοχετεύονται στις κατάλληλες περιοχές του φλοιού, όπου και αναλύονται. (Σχολικό Βιβλίο, σελ. 159)
β) Ο προμήκης περιλαμβάνει σημαντικά κέντρα του Αυτόνομου Νευρικού Συστήματος (ΑΝΣ) όπως αυτά που σχετίζονται με τον έλεγχο της αναπνοής, της καρδιακής λειτουργίας και της αρτηριακής πίεσης. Λόγω της ζωτικής σημασίας των κέντρων που περιέχει, βλάβη στον προμήκη συνεπάγεται το θάνατο. (Σχολικό Βιβλίο, σελ. 159)
γ) Ο υποθάλαμος αποτελεί το κέντρο ομοιόστασης του οργανισμού, ελέγχει την υπόφυση (αδένας), και με αυτό τον τρόπο αποτελεί και την περιοχή σύνδεσης του νευρικού συστήματος με το σύστημα των ενδοκρινών αδένων. (Σχολικό Βιβλίο, σελ. 159)
===========
ΘΕΜΑ Δ
Ι. Η καρδιά στην πραγματικότητα είναι μία μυώδης αντλία, η οποία αποτελείται από ένα χαρακτηριστικό είδος μυός, τον καρδιακό μυ. Οι μυϊκές ίνες του μυοκαρδίου συνδέονται μεταξύ τους κατάλληλα, επιτρέποντας τη σύγχρονη σύσπασή τους.
Η καρδιά του ανθρώπου είναι τετράχωρη και αποτελείται από δύο κόλπους με λεπτά τοιχώματα, που βρίσκονται στο ανώτερο τμήμα της, και από δύο κοιλίες με παχύτερα τοιχώματα, που βρίσκονται στο κατώτερο τμήμα της. Οι δύο κοιλίες χωρίζονται μεταξύ τους με το μεσοκοιλιακό διάφραγμα και οι κόλποι με το μεσοκολπικό διάφραγμα. Δεν υπάρχει, επομένως, επικοινωνία ανάμεσα στους δύο κόλπους ή στις δύο κοιλίες. (Σχολικό Βιβλίο, σελ. 44)
ΙΙ. Η μεταφορά των θρεπτικών ουσιών και του οξυγόνου στα κύτταρα των ιστών και η απομάκρυνση από αυτά των αχρήστων γίνεται από το κυκλοφορικό σύστημα, το οποίο αποτελείται από την καρδιά, τα αιμοφόρα αγγεία και το αίμα που κυκλοφορεί μέσα σ’ αυτά. Το κύριο όργανο του κυκλοφορικού συστήματος είναι η καρδιά. Η καρδιά στην πραγματικότητα είναι μία μυώδης αντλία, αναρροφητική γιατί συγκεντρώνει το αίμα από όλα τα τριχοειδή του σώματος μέσω των φλεβών, και συμπιεστική, διότι στέλνει το αίμα στα τριχοειδή όλου του σώματος μέσω των αρτηριών που ξεκινούν από τις κοιλίες της.
Αίμα από όλα τα σημεία του σώματος συγκεντρώνεται αρχικά στο δεξιό κόλπο της καρδιάς και στη συνέχεια περνά στη δεξιά κοιλία, η οποία με τη συστολή της το διοχετεύει στην πνευμονική αρτηρία, η οποία είναι η μόνη αρτηρία που μεταφέρει μη οξυγονωμένο αίμα, και κινείται προς τους πνεύμονες. Εκεί γίνεται η ανταλλαγή αερίων, κατά την οποία το αίμα παραλαμβάνει το οξυγόνο και αποβάλλει το διοξείδιο του άνθρακα.
Στα τριχοειδή αγγεία γίνεται η ανταλλαγή των χρήσιμων συστατικών (οξυγόνο, υδατάνθρακες, ορμόνες κτλ.), με τις άχρηστες ή τοξικές ουσίες που παράγονται με τον κυτταρικό μεταβολισμό (ουρία, διοξείδιο του άνθρακα κτλ.). Το αίμα, με τις ουσίες που πρέπει να αποβληθούν, περνά στα λεπτά φλεβικά αγγεία (φλεβίδια) και με την άνω και κάτω κοίλη φλέβα επανέρχεται στο δεξιό κόλπο της καρδιάς.
Για να διατηρείται στη ζωή ένας άνθρωπος, θα πρέπει η καρδιά του να πάλλεται συνεχώς. Ο φυσιολογικός αριθμός παλμών (σε ηρεμία) της καρδιάς στους ενήλικες είναι περίπου 60-80/λεπτό, που σημαίνει ότι αντιστοιχεί κάτι περισσότερο από ένας παλμός/δευτερόλεπτο. Όταν τα κύτταρα παρουσιάζουν αυξημένη δραστηριότητα, όπως κατά τη διάρκεια σωματικής άσκησης, χρειάζονται περισσότερο αίμα. Τότε η καρδιά αναγκάζεται να αυξήσει το ρυθμό λειτουργίας της, αυτορύθμιση.
Επομένως, η τεχνητή καρδιά πρέπει να :
- συνδέεται με την πνευμονική αρτηρία, ώστε με τη μικρή κυκλοφορία να πραγματοποιείται η ανταλλαγή των αερίων.
- συνδέεται με την άνω και την κάτω κοίλη φλέβα, ώστε να απομακρύνονται από τα κύτταρα άχρηστες ή τοξικές ουσίες που παράγονται με τον μεταβολισμό (ουρία, διοξείδιο του άνθρακα κτλ.)
- μπορεί να πάλλεται με διαφορετικό ρυθμό, ώστε να τροφοδοτούνται σωστά όλα τα κύτταρα των ιστών με θρεπτικές ουσίες και οξυγόνο, είτε ο δέκτης της τεχνητής καρδιάς βρίσκεται σε ηρεμία είτε εκτελεί μια έντονη μυϊκή δραστηριότητα. (Σχολικό Βιβλίο, σελ. 43-44, 46, 54)
Σχολιάστε...